गावातल्या मातीची फ्रेम

खूप वर्षांनी गावाकडे आलेल्या मित्राला

बघायचं असतं सारं काही.

म्हणजे ते सगळे जे आम्ही दोघांनी एकत्र बघितलेलं

अनुभवलेलं, तयार केलेलं, मनात वसलेलं गाव

सायकल वर टांग मारून आखे गाव फिरून व्हायचं त्या काळात

नाक्यावरच्या दुकानदाराला आमच्या घरात कोणत्या ब्रँड असतो

हे माझ्या तोंडाकडे बघूनही कळायच

रस्त्यावरच्या खड्ड्यांसकट गावचा नकाशा पाठ असायचा तेव्हा,

गुगल ची गरज प्रत्येक घरात बायकांकडून भागवली जात होती,

चुलीवरचा स्वैपाक फक्त एका घरापुरता कधीच मर्यादित नव्हता.

आजूबाजूच्या साऱ्या घरांच्या आवडीनिवडीचा विचार व्हायचा तेव्हा

रस्त्यावर कोणालाही हटकायचा कोणालाही परवाना होता,

गावातला प्रत्येक जण प्रत्यक्ष्यात एकमेकांना ओळखत होता,

आपण केलेल्या प्रत्येक गोष्टीची दवंडी

घरी पोहोचायच्या आधीच पिटली गेलेली असायची.

वानोळा, हा रोजचाच होता, प्रत्येक गोष्टीचे कौतुक होते.

स्पर्धा फक्त शाळेच्या परीक्षांमध्ये होती,

असे खूप काय काय आदीमानवाच्या काळातीत होतं तेव्हा

मित्र वेड्यासारखा बोलत होता, आणि

समुद्रात मोहरी शोधावी तस सगळं शोधू पाहत होता,

मी त्याच्या डोळ्याला डोळा भिडवत ,म्हणालो

गड्या तू तरी आता कुठे अर्धी चड्डी घालून,

रस्त्याच्या बाजूला उभा राहून धार सोडशील?

फोपश्या आता झाडाच्या खाली उभं राहिलं तरी धाप लागते तुला

माणसांकडे बोलायच्या आधी त्यांचे कपडे पाहतोस तू,

तोंडातल्या बोलीला लिलावाच्या बोलीपेक्षा जास्त

महत्व देणारी भाषाशुद्धिष्ट तुम्ही

इंग्रजी बोललं नाही, चित्रपटांचे अनुकरण केले नाही

तर ऐतिहासिक संग्रहालयात पाठवण्याची भिती दाखवणारे

लोक तुम्ही...

पाव्हण तुम्ही बदलायचं, घरान बदलायचं,

गावानं बदलायचं, देशानं बदलायचं, जगानं बदलायचं

आणि मग आपणच गळे काढायचे जुनं कसं चांगलं,

नव्या कोऱ्या कातीतून सगळ्या जगाला बघायचं

नाळ तोडायची नाही पण स्वतंत्र होऊ पाहायचं!

मोठ्या गाडीतून एसी मधून फिरणाऱ्या मित्राला म्हणलं

तो नाक्यावरचा चहावाला आजही मुन्सिपाल्टीच्या नळाच्याच पाण्याचाच,

गावात मिळणाऱ्या चहा पावडर घालून,

अस्सल देशी गाईनी दिलेलं दुध वापरून केलेला चहा पचवण्याची तयारी

असेल तर चल, गाव बदललं. पण याची गाडी सुद्धा बदलली नाही,

मित्रानी खिशातला मोबाईल काढला,

आणि मला सांगितलं यावेळी घरी येणं जमेल असे वाटत नाही,

तुला नाक्यावर सोडून तसाच जाईन म्हणतो,

काम खोळबलीत पुढची...

वाढलेल्या गावाच्या पुढे तो निघून गेला,

जुन्या गावाची लागेलेली माती गाडीतच राहिली,

त्या मातीतून येणारे हसण्याचे आवाज,

आपणत्व, मात्र त्याचे आयुष्य भरून राहतील

ही खात्री पण याच मातीचीच....